دیکشنری و واژه نامه اصطلاحات بیت کوین و بازار ارزهای دیجیتال
در دیکشنری ارز دیجیتال جیبیتکس با مفهوم کلی رمزارزها همچون بیت کوین و اتریوم و جایگاه آنها در میان ارزهای فیات آشنا خواهید شد.
در ادامه به معرفی دیگر اصطلاحات کریپتوکارنسی همچون کیف پول ، بلاکچین و همچنین انواع روش های کسب درآمد از ارزهای دیجیتال همچون استخراج یا ماینینگ، ترید ، سرمایه گذاری بلند مدت و ایردراپ خواهیم پرداخت. سرفصلهای مطالبی که در ادامه خواهید خواند به شرح زیر هستند:
- ارز دیجیتال (Cryptocurrency) چیست؟
- ارز فیات (Fiat Currency) چیست ؟
- بیت کوین (BitCoin) چیست ؟
- اتریوم (Ethereum) چیست ؟
- تتر (Tether) چیست ؟
- کیف پول (Wallet) چیست ؟
- بلاکچین (Blockchain) چیست ؟
- دیفای (Defi) چیست ؟
- استخراج (Mining) ارز دیجیتال چیست ؟
- ترید ارز دیجیتال (Trade) چیست ؟
- سرمایه گذاری بلند مدت ارز دیجیتال یا هودل (HODL) چیست ؟
- ایردراپ (AirDrop) چیست ؟
انتظار ما این است که خوانندگان این مطلب درکی اولیه از جغرافیا و اصطلاحات حوزه رمزارز بدست بیاورند.
ارز دیجیتال (Cryptocurrency) چیست؟
ارز دیجیتال یا کریپتوکارنسی به نوعی یک پول دیجیتال جایگزین ارزهای فیات است که برای انتقال ارزش و انجام مبادلات به کار گرفته میشود. خالقان ارزهای دیجیتال به منظور تولید واحدهای جدید، ایمن سازی و تأیید تراکنشهای انجام شده در شبکه ارزهای دیجیتال، که اصطلاحاً بلاکچین نامیده میشود، از روش رمزنگاری (Cryptography) یا هشینگ (Hashing) استفاده کردهاند.

به طور کلی ارزهای دیجتال دادههای رمزنگاری شده هستند که در یک شبکه گسترده، غیرمتمرکز و عمومی دارای ساختاری غیرقابل تغییر ذخیره شده و در صورت انجام تراکنش با تأیید ناظران شبکه بین کاربران جابجا میشوند.
کوین (Coin) چیست ؟
کوینها که معمولا با توکنها اشتباه گرفته میشوند، رمزارزهای مستقلی هستند که بلاکچین اختصاصی خود را دارند. از معروفترین کوینها میتوان به بیت کوین، اتریوم و لایت کوین اشاره کرد.
آلت کوین (Altcoin) چیست ؟
به تمام ارزهای دیجیتالی که بعد از بیت کوین عرضه شدند آلت کوین یا کوین جایگزین گفته میشود.
توکن (Token) چیست ؟
توکن ها رمزارزهایی هستند که برخلاف کوین ها یک بلاکچین مختص به خود ندارند و در عوض در شبکه کوین ها کار میکنند. تتر (USDT)، چینلینک (Chainlink) و یرن فایننس (Yearn Finance) برخی از معروف ترین توکنهای حال حاضر هستند.

توکنها بسته به پلتفرم یا پروتکلی که آنها را صادر کرده است میتوانند کاربردهای مختلفی داشته باشند. برای مثال استیبل کوینهایی همچون تتر یا یو اس دی کوین پلی میان ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات هستند و توکن حاکمیتی (Governance Token) یرن فایننس به منظور مشارکت و تصمیم گیری جمعی کاربران در خصوص آینده این پروتکل دیفای طراحی شده است.
وایت پیپر (White Paper) چیست ؟
هنگام عرضه اولیه توکنها و کوینها، صاحبان پروژه باید گزارش رسمی و جامعی از اهداف و عملکردهای آن تهیه کنند که اصطلاحاً به آن وایت پیپر و یا اوراق سفید گفته میشود. این اوراق حکم یک راهنما را برای کاربران هر ارز دیجیتال خواهند داشت.
در دنیای رقابتی رمزارزها، اوراق سفید به نوعی یک تبلیغ برای ارزهای دیجیتال نیز به شمار میآیند.
ارز فیات (Fiat Currency) چیست ؟
ارز فیات به واحدهای پولی گفته میشود که توسط بانک مرکزی دولتها چاپ و منتشر شده و ارزش خود را از ارگان صادر کننده خود دریافت میکنند و فاقد یک پشتوانه فیزیکی، همچون طلا و نقره، هستند. رایج ترین ارز فیات دلار آمریکا میباشد. ارزش ارزهای فیات به میزان عرضه و تقاضای آنها وابسته است.
ارز دیجیتال بیت کوین (BitCoin) چیست ؟
بیت کوین نخستین و معروف ترین ارز دیجیتال میباشد که در سال ۲۰۰۹ توسط شخصی ناشناس با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو ایجاد شد. بیت کوین متعلق به شخص، گروه یا دولت خاصی نیست و بر اساس سیستم مالی غیرمتمرکز برنامه ریزی شده است. از Bitcoin میتوان هم به عنوان نوعی روش پرداخت بین المللی و هم به عنوان ابزاری برای سرمایه گذاری استفاده کرد.

ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) کیست ؟
ساتوشی ناکاموتو برنامه نویس نابغهای است که اولین ارز رمزنگاری شده جهان، یعنی بیت کوین را به وجود آورد. اختراع وی بر پایه شفافیت، حفظ حریم خصوصی و مخفی نگه داشتن هویت کاربران پی ریزی شده بود و دشمن اقتصاد ناپاک فعلی به حساب میآید. هویت اصلی ساتوشی تاکنون مجهول باقی مانده است.
ساتوشی (Satoshis) چیست ؟
ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین، کوچکترین واحد قابل مبادله بیت کوین را ساتوشی نامگذاری کرد.
هر ۱۰۰ میلیون ساتوشی معادل یک بیت کوین ارزش دارد. با توجه به قیمت چند هزار دلاری بیت کوین و در نتیجه پدید آمدن ارقام اعشاری طولانی، وجود واحدی همچون ساتوشی کمک میکند تا انجام مبادلات چند دلاری بیت کوین برای کاربران سادهتر و قابل درکتر باشد.
نهنگ بیت کوین (Whale) کیست ؟
در اصطلاحات بیت کوین به افرادی که بین ۱۰ هزار تا ۱۰۰ هزار دلار BTC دارند، نهنگ بیت کوین گفته میشود. به طور معمول بیشتر جامعه نهنگها را کارآفرینان موفق تشکیل میدهند.

امروزه اصطلاح نهنگ برای سرمایه داران بزرگ تمام رمزارزها به کار میرود. در حال حاضر گمان میرود که ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین، با در اختیار داشتن بیش از ۱ میلیون BTC بزرگترین نهنگ این ارز دیجیتال و فضای رمزارز باشد.
اتریوم (Ethereum) چیست ؟
اتریوم یک پلتفرم قوی برای هوشمندسازی فرایندها و اجرای برنامه های غیرمتمرکز و خودکار میباشد. خالق اتریوم ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) در کنار همه این کارها ارز دیجیتال اتر (ETH) را نیز برای انجام پرداختهای درون شبکهای راهاندازی کرده است.
ویتالیک بوترین در سال ۲۰۱۵ از اتریوم رونمایی کرد. امروزه اتریوم، بعد از بیت کوین، دومین رمز ارز محبوب دنیا به حساب میآید.
تتر (Tether) چیست ؟
پروژه تتر در سال ۲۰۱۵ با ارائه دو توکن دلار تتر (USDT) و یورو تتر (EURT) کلید خورد. تتر در واقع توکنی است که هر واحدش معادل ۱ دلار یا یورو ارزش دارد و با نام دلار دیجیتال نیز شناخته میشود. تتر از شبکه بلاکچین دیگر ارزهای دیجیتال دیگر همچون اتریوم استفاده میکند.
کیف پول (Wallet) چیست ؟
کیف پول یا والت مرکزی یک وسیله سخت افزاری یا اپلیکیشن نرم افزاری است که برای نگهداری رمزارزهای مختلف بکار گرفته میشود.

کیف پولها انواع گوناگونی دارند و دستهبندی کلی آنها به ترتیب زیر است:
- کیف پول سخت افزاری – به صورت کلیدهای خصوصی آفلاین بوده و بیشترین میزان امنیت دارا است.
- کیف پول تحت وب – فقط با ثبت نام در یکی از وبسایتهای ارائه دهنده این سرویس قابل استفاده است و کمترین میزان امنیت را دارا است.
- کیف پول دسکتاپ – یک کیف پول نرم افزاری است که روی لپ تاپ یا کامپیوتر شخصی نصب میشود.
- کیف پول موبایل – یک کیف پول نرم افزاری است که روی سیستم عامل گوشیهای هوشمند، همچون اندروید و iOS، قابل نصب است.
- کیف پول کاغذی – این نوع از والت با ثبت نام در سایتهای مرتبط قابل دسترس بوده و حفاظت از اطلاعات آن به صورت آفلاین انجام میشود.
آدرس کیف پول (Wallet Address) چیست ؟
آدرس کیف پول یا والت یک کد رمزنگاری شده خصوصی است که در اختیار کاریر بلاکچین قرار میگیرد. این کد معادل یک حساب بانکی است. برای انجام خرید و فروش و نقل و انتقال رمزارزهای متفاوت باید حتما آدرس جداگانهای برای هر یک از آنها در کیف پول خود ایجاد کنید.
بلاک چین (Blockchain) چیست ؟
به زنجیره ای از بلوکهای متصل به هم که مانند یک دفترکل خودکار عمل نموده و مالکی ندارند، بلاکچین گفته میشود. تمامی اطلاعات مربوط به قراردادهای هوشمند و جزییات تراکنشها درون شبکه بلاکچین ثبت میشود.

فورک (Fork) چیست ؟
فورک یا جدایش یکی از اصطلاحات بلاکچین است که به اعمال تغییرات اصلاحی، امنیتی، عملکردی و کاربردی در بلاکچین یا ارز دیجیتال اشاره دارد.
فورک یا به اصطلاح انشعاب به این معنی است که توسعه دهندگان بلاکچین تصمیم میگیرند از یک بلاک به بعد اصلاحاتی ساختاری را در قوانین و نحوه عملکرد شبکه اعمال نمایند. میزان سازگاری اصلاحات جدید با قوانین قبلی بلاکچین تعیین خواهد کرد که چه نوع فورکی روی شبکه اعمال شده است.
به عبارت دیگر با توجه به نوع تغییرات مشخص خواهد شد که انشعاب ایجاد شده از نوع هارد فورک (تغییرات اساسی) خواهد بود یا سافت فورک (تغییرات جزیی):
- هارد فورک (Hard Fork) – به تغییرات بزرگی گفته میشود که در ساختار کلی یک بلاکچین اعمال میشوند. هارد فورک یک بلاکچین را به دو نسخه مجزا از یکدیگر با قوانین متفاوت تبدیل خواهد کرد. به عنوان مثال، فورک بیت کوین، بیت کوین کش نام دارد.
- سافت فورک (Soft Fork) – به ایجاد تغییرات جزیی در پلتفرم بلاکچین یک ارز دیجیتال سافت فورک گفته میشود. سافت فورکها نیازی به اجماع جامعه بلاکچین ندارند و باعث ایجاد جدایش در شبکه نخواهند شد.
دیفای (Defi) چیست ؟
دیفای یک سیستم مالی غیرمتمرکز کاملاً جدید در بستر بلاکچین است که به نوعی قابلیت انجام کار بانک ها ، صرافی های ارز دیجیتال و نهادهای سرمایه گذاری را دارد و بسیار مقرون به صرفهتر از آنها عمل میکند.
از جمله معروفترین پلتفرم ها و پروتکل های تحت دیفای میتوان به یونی سواپ (Uniswap)، صرافی ارز دیجیتال غیر متمرکز، یرن فایننس و آوه (Aave)، بزرگترین پلتفرم وام دهی دیفای اتریوم، اشاره کرد.

بازیگران اصلی بازار دیفای وام دهندگان، وام گیرندگان و صرافی های ارز دیجیتال هستند.
استخراج ارز دیجیتال (Mining) چیست ؟
به فرایند تولید ارزهای دیجیتال همچون بیت کوین و همچنین تایید تراکنشهای کاربران آن استخراج یا ماینینگ گفته میشود. در واقع کارمزد تراکنشها به استخراج کننده تعلق میگیرد و الویت انجام آنها بر اساس میزان کارمزد تعیین شده، خواهد بود.
نکته قابل توجه این است که استخراج ارز دیجیتال تنها در بلاکچین هایی امکان پذیر است که از مکانیزم اثبات کار (Proof of Work) استفاده میکنند.
هش (Hash) چیست ؟
هش یکی از اصطلاحات کریپتوکارنسی و به طور عام بخش امنیت دادهها است. با گذر زمان هش بخشی جدایی ناپذیر از فضای سایبری تبدیل شده است. هش عبارت است از الگوریتمی که با اجرای آن اطلاعات ورودی با اجرای رمزگذاری به عباراتی غیرقابل تغییر و طولانی تغییر شکل میدهند.
هش در واقع یک عملیات یک سویه ریاضی است که روی متنهای ساده انجام میشود و خروجی آن مجموعهای از کاراکترها و حروف تصادفی است که در اصطلاح دایجست (Digest) نامیده میشود.
ترید ارز دیجیتال (Trade) چیست ؟
معامله یا ترید ارز دیجیتال به معنای خرید و فروش رمزارز در بازارهای ارز دیجیتال است. ترید به دو صورت کوتاه مدت (اسکالپینگ یا همان نوسان گیری) و بلند مدت (سرمایه گذاری) انجام میگیرد.
تریدر (Trader) کیست ؟
معامله گرد یا تریدر فردی است که در بازار ارز دیجیتال برای خود یا به نمایندگی شخص یا شرکتی دیگر اقدام به خرید و فروش رمزارز مینماید. تریدرها برای تحلیل قیمت از دو روش تحلیل بنیادی (Fundamental) و تحلیل تکنیکال (Technical) استفاده میکنند.

رکت (Rekt) چیست ؟
این اصطلاح که مخفف کلمه (wrecked) است، به کسی اطلاق میشود که تمام سرمایه خود را در ترید از دست داده و ورشکست شده است. به عبارت دیگر اگر بعد از خرید ارز دیجیتال توسط شخص، ارزش آن پایین بیاید، او یک رکت خواهد بود.
فاد (FUD) چیست ؟
به معنای ترس، عدم اطمینان و شک و تردید و مخفف عبارت انگلیسی ” Fear, Uncertainty, and Doubt ” می باشد. این اصطلاح بیشتر در مورد سرمایه گذاران ارزهایی به کار میرود که سعی دارند در مقطعی خاص با انتشار اخبار غلط در بازار جنگ روانی ایجاد کنند. در نهایت هدف این افراد کاهش ارزش یک رمزارز و خرید آن با قیمتی پایینتر است.
فومو (FOMO) چیست ؟
فومو به معنای ترس از دست دادن است و مخفف عبارت انگلیسی“Fear of Missing Out” میباشد. در اصطلاحات ارز دیجیتال ، عبارت فومو را برای افرادی به کار میبرند که بخاطر ترس از دست دادن فرصت، اقدام به خرید ارزهایی میکنند که رو به رشد هستند.
در حالی که ممکن است این رشد قیمت نتیجه دستکاری در بازار و ایجاد شرایط هیجانی توسط عدهای خاص بوده باشد (صرفاً دامی باشد برای افراد تازه کار).
پامپ و دامپ (Pump & Dump) چیست ؟
به افزایش یا کاهش ساختگی قیمت رمزارزها توسط گروهی از سرمایه گذارها پامپ و دامپ گفته میشود. در این حالت، گروهی از سرمایه گذاران سعی دارند با انتشار شایعه و اخبار غلط قیمت یک ارز دیجیتال را کاهش دهند و آن را در قیمتهای پایین بخرند.
این افراد پس از بازگشت قیمت ارز مورد نظر به حالت عادی، آن را میفروشند و عملاً باعث متضرر شدن افراد تازه کار میشوند.
سرمایه گذاری بلند مدت ارز دیجیتال یا هودل (HODL) چیست ؟
هودل یا همان هولد (HOLD) یکی از اصطلاحات بازار ارزهای دیجیتال است که اکنون میان جامعه رمزارز جا افتاده است. این عبارت به معنی نگهداشتن طولانی مدت ارزهای دیجیتال به ویژه در نوسانهای شدید است. اصطلاح هودل اولین بار در سال ۲۰۱۳ توسط یکی از کاربران وبسایت قدیمی و معتبر بیت کوین تاک بر سر زبانها افتاد.
این کاربر که قصد داشت از برنامه خود برای سرمایه گذاری بلند مدت روی ارزهای دیجیتال صحبت کند گفتگویی با عنوان “I AM HODLING” را در تالار گفتگوی بیت کوین تاک آغاز کرد و در آن به کاربران پیشنهاد داد به جای ترید بیت کوین از داراییهای خود نگهداری کنند.

وی پس از اطلاع از اشتباه تایپی خود، از روی عمد آن را اصلاح نکرد و بدین ترتیب این واژه به یکی از اصطلاحات بیت کوین تبدیل شد.
هودلر (HODLER) کیست ؟
هودلر یکی از اصطلاحات کریپتوکارنسی پرطرفدار است که با هدف بیان سرمایه گذاری بلند مدت از طرف کاربران جامعه رمزارز مورد استفاده قرار میگیرد. در واقع هودلرها افرادی هستند که به جای نوسانگیری و ترید کردن با کوینهای خود، آن را نگهداشته و روی رمزارزهای خود سرمایه گذاری بلند مدت انجام میدهند.
بگ هولدر (Bag Holder) چیست ؟
بگ هولدر کسی هست که رمزارزی را خریداری کرده است و با اینکه آن ارز سود دهی مطابق با انتظارات نداشته است، اما همچنان تمایل دارد آن را نگه دارد و به افزایش ارزش آن ارز دیجیتال امیدوار است.
ایردراپ (AirDrop) چیست ؟
به توزیع رایگان یک ارز دیجیتال ایردراپ گفته میشود. معمولا توسعه دهندگان ارزهای دیجیتال جدید در بازار کریپتو ، طبق برنامه ریزی قبلی و با هدف افزایش سطح آگاهی و جذب کاربران، مقدار معینی از رمزارز در دست تولید خود را به صورت رایگان در اختیار مردم قرار میدهند. برخی از این ارزها به مرور و با توجه به تقاضای بازار، ارزش گذاری شده و برخی هم از بین می روند.
آنچه در مورد ارز دیجیتال بیان شد
هدف ما از نگارش این مقاله بیان برخی از تعاریف و اصطلاحات رایج ارز دیجیتال و آشناسازی بیشتر مخاطبانمان با این صنعت نوپا بوده است.
در این مقاله در خصوص اصطلاحات ارز دیجیتال صحبت کردیم. با بیت کوین و ساتوشی ناکاموتو خالق اسرار آمیز آن آشنا شدیم. تفاوت کوین و توکن و همچنین مفهوم بلاکچین را بهتر درک کردیم. همچنین با مفهوم کیف پول و استخراج ارز دیجیتال آشنا شدیم و برخی از روشهای کسب درآمد از رمزارز را شناختیم.
در نهایت نکته مهم و حائز اهمیت این است که به خاطر داشته باشیم این تنها شروع کار است و هنوز مطالب بسیار زیادی برای یادگیری در حوزه رمزارز باقی مانده است.
سوالات متداول ارز دیجیتال
ارز دیجیتال چیست و چطور کار می کند ؟
ارز دیجیتال یا رمزارز از فناوری غیرمتمرکزسازی برای فراهم کردن امکان پرداخت و جابجایی مطمعن پول بهره میگیرد. کاربر بدون نیاز به احراز هویت یا مراجعه به بانک میتواند دارایی خود را از طریق رمزارز جابجا نماید.
برای این منظور رمزارزها تحت یک دفتر کل توزیع شده عمومی (Distributed Public Ledger) به نام بلاکچین اجرا میشوند که سابقه تمام تراکنشها و وجوه نگهداری شده را به صورت همزمان در خود نگهداری میکند.
تعریف ارز دیجیتال به زبان ساده چیست ؟
رمزارز بستری برای تبادلات اقتصادی همچون دیگر ارزهای سنتی یا ارزهای فیات است. با این تفاوت که ارزهای دیجیتال برای جابجایی ارزش در قالب اطلاعات دیجیتالی طراحی شدهاند. به طور کلی رمزارز عبارت است از یک پول دیجیتال یا مجازی غیرمتمرکز که از رمزنگاری برای تأمین امنیت خود بهره میگیرد.
از این رو جعل یا هزینه دوباره رمزارز بسیار سخت است.
چطور رمزارز دریافت کنیم ؟
شما این امکان را دارید تا با استفاده از کارت اعتباری، پول نقد یا در برخی موارد از طریق استخراج ارز دیجیتال بدست بیاورید. شما برای این کار نیاز دارید ارزهای بدست آمده را در کیف پول دیجیتال خودتان ذخیره سازی کنید.
ارز دیجیتال چه معایبی دارد ؟
یکی از بزرگترین معایب رمزارز نوسان دائمی ارزش آن است. این امر استفاده از این ابزار دیجیتال را برای کاربران خود و بازرگانان بسیار دشوار میسازد بنابراین ممکن است برخی از نهادها یا شرکتهایی که این ریسک را تقبل نمیکنند تمایلی به پذیرش رمزارز نداشته باشند.
همچنین در صورت نگهداری رمزارز مسئولیت حفظ امنیت و نگهداری از داراییهای دیجیتال به صورت تمام و کمال بر عهده خود شما خواهد بود و به دلیل عدم وجود یک مرجع قانون گذار و اجرایی مرکزی در صورتی که دارایی خود را از دست بدهید جبران آن بسیار دشوار و در بسیاری از مواقع امکان ناپذیر خواهد بود.
ارز فیات واحد پوله یا خودش ارز هست؟
ارز فیات یا پول بدون پشتوانه به ارزهای رایج یا پول های کاغذی اشاره داره، مثل ریال و دلار و یورو و … که اصطلاحاً بهشون ارز فیات یا فیات مانی هم گفته میشه. تنها پشتوانه این پولها هم دولت و حکومتی هست که اونها رو چاپ و منتشر میکنه و پشتوانه دیگهای ندارن.